Planując zabudowę zalesionej działki, w pierwszej kolejności należy doprowadzić do zmiany przeznaczenia zalesionej nieruchomości na cele nieleśne. Przeznaczenie gruntów leśnych na cele nieleśne odbywa się w trybie ustawy z dnia 3 lutego 1995 roku o ochronie gruntów rolnych i leśnych („Ustawa”). Gruntami leśnymi w rozumieniu Ustawy są grunty: (i) określone jako lasy w przepisach o lasach, (ii) grunty zrekultywowane dla potrzeb gospodarki leśnej (iii) oraz grunty pod drogami dojazdowymi do gruntów leśnych.

Ponadto, ustawa z dnia 28 września 1999 roku o lasach definiuje las jako grunt: (i) o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha, pokryty roślinnością leśną (uprawami leśnymi) - drzewami i krzewami oraz runem leśnym - lub przejściowo jej pozbawiony: przeznaczony do produkcji leśnej lub, stanowiący rezerwat przyrody lub wchodzący w skład parku narodowego albo wpisany do rejestru zabytków, (ii) związany z gospodarką leśną, zajęty pod wykorzystywane dla potrzeb gospodarki leśnej: budynki i budowle, urządzenia melioracji wodnych, linie podziału przestrzennego lasu, drogi leśne, tereny pod liniami energetycznymi, szkółki leśne, miejsca składowania drewna, a także wykorzystywany na parkingi leśne i urządzenia turystyczne.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 i 2 Ustawy, przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne, dokonuje się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, sporządzonym w trybie określonym w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Przeznaczenie na cele nierolnicze i nieleśne gruntów leśnych wymaga uzyskania zgody marszałka województwa wyrażanej po uzyskaniu opinii izby rolniczej na wniosek wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. W przypadku gruntów leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa, wnioskodawca dołącza opinię dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych.

Następnym krokiem, po dokonaniu zmiany przeznaczenia Nieruchomości, opisanej powyżej jest wyłączenie gruntu z produkcji leśnej. Postępowanie w sprawie wydania decyzji zezwalającej na wyłączenie gruntów rolnych lub leśnych z produkcji rolniczej lub leśnej jest odrębnym postępowaniem, toczącym się po zmianie przeznaczenia gruntów, a przed uzyskaniem pozwolenia na budowę. Wyłączenie z produkcji leśnej gruntów leśnych, przeznaczonych na cele nieleśne może nastąpić po wydaniu decyzji zezwalających na takie wyłączenie. W decyzji określa się obowiązki związane z wyłączeniem.

Wydanie decyzji o wyłączeniu z produkcji leśnej następuje przed uzyskaniem pozwolenia na budowę albo dokonaniem zgłoszenia budowy lub wykonania robót budowlanych, a ponadto decyzję dołącza się do wniosku o pozwolenie na budowę albo zgłoszenia budowy lub wykonywania robót budowlanych.

Osoba, która uzyskała zezwolenie na wyłączenie gruntów z produkcji, jest obowiązana uiścić: i) należność za wyłączenie z produkcji, ii)opłaty roczne, oraz iii) jednorazowe odszkodowanie w razie dokonania przedwczesnego wyrębu drzewostanu.

Obowiązek wniesienia opłat powstaje od dnia faktycznego wyłączenia gruntów z produkcji. Zgodnie z art. 4 ust. 11 Ustawy, przez wyłączenie gruntów z produkcji rozumie się rozpoczęcie innego niż rolnicze lub leśne użytkowania gruntów. Dzień rozpoczęcia innego niż rolnicze lub leśne użytkowania gruntów będzie więc dniem faktycznego wyłączenia gruntów z produkcji. Określenie wyłączenia jako "faktyczne" służy podkreśleniu, iż chodzi o rzeczywiste, niedokumentowe rozpoczęcie innego niż leśne użytkowania gruntu.

Wysokość należności za wyłączenie z produkcji 1 ha gruntu leśnego zależy od rodzaju drzewostanu znajdującego się na nieruchomości. Szczegółowe wysokości opłat określa art. 12 ust. 11 Ustawy. Należność pomniejsza się o wartość gruntu, ustaloną według cen rynkowych stosowanych w danej miejscowości w obrocie gruntami, w dniu faktycznego wyłączenia gruntu z produkcji leśnej.

Opłatę roczną za dany rok uiszcza się w terminie do dnia 30 czerwca tego roku, przyjmując w odniesieniu do gruntów leśnych za podstawę ustalenia cenę 1 m3drewna, stosowaną przy wymiarze podatku leśnego w danym roku. Opłata roczna uiszczana jest w wysokości 10% należności i jest opłaca przez 10 lat w przypadku trwałego wyłączenia.

Wysokość jednorazowego odszkodowania za przedwczesny wyrąb drzewostanu stanowi różnicę między spodziewaną wartością drzewostanu w wieku rębności, określonym w planie urządzania lasu, a wartością w chwili jego wyrębu. W drzewostanach młodszych, w których nie można pozyskać sortymentów drzewnych, odszkodowanie to stanowi wartość kosztów poniesionych na założenie i pielęgnację drzewostanów. Szczegółowe zasady ustalania jednorazowego odszkodowania za przedwczesny wyrąb drzewostanu określa rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie jednorazowego odszkodowania za przedwczesny wyrąb drzewostanu[1].

Podsumowując, zabudowa zalesionej działki wiąże się z koniecznością przeprowadzania wieloetapowej oraz w wielu miejscach skomplikowanej procedury, jak również poniesieniem dodatkowych opłat.

[1] Dz. U. Nr 99, poz. 905.